مکانیزم پارتیشن مات شونده و فناوری بکار رفته در آن

پارتیشن شیشه‌ ای انتخاب اول فضاهای مدیریتی و سالن جلسات است، اما اگر حریم خصوصی برای شما اهمیت دارد، از فناوری مات‌ شوندگی شیشه غافل نشوید. در این فناوری، استفاده از کریستال مایع (PDLC) یا ذرات معلق، امکان تغییر وضعیت شیشه از شفاف به مات را فقط با یک فرمان الکتریکی فراهم می‌کند. در ادامه، مکانیزم پارتیشن مات شونده و عملکرد پارتیشن شیشه‌ ای هوشمند را بررسی کرده و انواع آن را معرفی می‌کنیم.

پارتیشن مات ‌شونده یا هوشمند چیست؟

پارتیشن مات‌شونده نوعی پارتیشن هوشمند است که با استفاده از فناوری کنترل نوری (Optical Control)  قابلیت تغییر وضعیت شفافیت شیشه را دارند. این نوع پارتیشن‌ها را با ترکیب شیشه و لایه‌ای از مواد حساس نسبت به جریان برق طراحی می‌کنند تا امکان کنترل فوری میزان شفافیت سطح در آن‌ها بدون نیاز به هرگونه پوشش مکانیکی و سنتی مانند پرده، استیکر یا کرکره، داشته باشند. به عبارت فنی‌تر، عملکرد این سیستم‌ها مبتنی بر استفاده از تکنولوژی PDLC یا تکنولوژی‌های مشابه مانند SPD یا الکتروکرومیک است که در بخش‌های بعدی به شکل مفصل به آن‌ها می‌پردازیم.

شیشه‌های هوشمند چطور تغییر وضعیت می‌دهند؟

چنانچه اشاره کردیم، مکانیزم پارتیشن‌های مات‌شونده مبتنی بر لایه‌های نوری و کنترل الکترونیکی است. این فناوری در مدل‌های مختلف و برای کاربردهای خاصی طراحی شده‌اند و انتخاب صحیح نوع آن وابسته به نوع پروژه، نیاز کاربری، شرایط نور محیطی و میزان انتظاری است که از حریم خصوصی دارید. انواع فناوری‌های به‌کاررفته در پارتیشن مات‌شونده را در ادامه بشناسید.

شیشه‌های مات‌شونده PDLC

بسیاری از مدل‌های پارتیشن شیشه‌ای مات‌شونده را از نوع (Polymer Dispersed Liquid Crystal) PDLC و با چند لایه مهندسی‌شده می‌سازند: دو صفحه شیشه‌ای (سکوریت یا لمینت)، دو لایه رسانای شفاف (معمولاً اکسید ایندیوم قلع یا  ITO) و لایه مرکزی حاوی کریستال‌های مایع پراکنده در پلیمر.

در حالت عادی و بدون اتصال به برق، کریستال‌های مایع بدون نظم خاصی در جهات مختلف قرار گرفته و نور عبوری را شکسته و پراکنده می‌کنند. به عبارت بهتر، این ساختار از عبور مستقیم نور ممانعت کرده و سطح شیشه را مات و کدر نشان می‌دهد. حال برای اینکه ذرات کریستال مایع ساختار منظم بگیرند، باید میدان الکتریکی ایجاد کرد و این کار با اعمال ولتاژ AC امکان‌پذیر است. به این ترتیب، نور بدون پراکندگی از شیشه عبور کرده و سطح به حالت شفاف تغییر حالت می‌دهد. تمام این فرآیند در کسری از ثانیه انجام می‌شود و برخلاف بسیاری از سیستم‌های مکانیکی، کندی و تاخیر در آن مشاهده نمی‌شود. علاوه بر این، می‌توان این فرآیند را به ‌صورت دستی، خودکار یا از طریق سیستم‌های هوشمند مدیریت ساختمان (BMS) هم کنترل و مدیریت کرد.

مزایا

• سرعت تغییر وضعیت بسیار بالا (کمتر از 100 میلی‌ثانیه)
• عملکرد پایدار در دمای محیط داخلی
• قابلیت اجرا روی شیشه‌های تخت و منحنی

محدودیت‌ها

• قابل استفاده تنها در حالت عبور نور (نه جذب یا انعکاس)
• مصرف انرژی در حالت شفاف بالاتر است (به برق دائم نیاز دارد)

شیشه‌های مات‌شونده SPD

در برخی فناوری‌های پیشرفته‌تر مانند SPD (Suspended Particle Device)، از یک فیلم خاص با ذرات معلق مغناطیسی استفاده می‌شود که تحت کنترل ولتاژ قرار گرفته و میزان مات بودن شیشه را تغییر می‌دهند. وقتی برق قطع است، این ذرات پراکنده‌اند و شیشه را مات نشان می‌دهند؛ اما با اعمال ولتاژ، منظم شده و در یک راستا قرار می‌گیرندتا نور را از شیشه عبور دهند.

مزایا

• امکان تنظیم تدریجی میزان مات بودن
• مقاومت بالا در برابر تابش مستقیم نور خورشید
• مناسب برای کنترل حرارت و اشعه UV

محدودیت‌ها

• قیمت بالا
• نیاز به ولتاژ بالاتر نسبت به  PDLC
• ضخامت بیشتر شیشه

شیشه‌های مات‌ شونده الکتروکرومیک

در فناوری الکتروکرومیک، لایه‌های نازک نیمه‌رسانا در شیشه قرار دارند که با مکانیسم شیمیایی اکسیداسیون و احیاء بین یون‌های موجود در آن‌ها، تغییر رنگ یا مات شدن سطح را ممکن می‌کنند. مزیت این روش، مصرف انرژی کمتر و حفظ وضعیت حتی پس از قطع برق است، اما سرعت تغییر حالت نسبت به PDLC اندکی پایین‌تر است.

مزایا

• مصرف انرژی بسیار پایین و نیاز به برق تنها در زمان تغییر وضعیت
• حفظ وضعیت مات یا شفاف حتی بعد از قطع برق
• مقاومت بالا در برابر رطوبت، UV و گرد و غبار
• انتقال یکنواخت نور و ایجاد ظاهری طبیعی‌تر در حالت مات

محدودیت‌ها

• سرعت پایین تغییر وضعیت
• تولید و نصب پیچیده‌تر
• هزینه نگهداری بالاتر در شرایط صنعتی

پارتیشن‌های مات‌شونده بدون نیاز به پرده یا پوشش‌های فیزیکی سنتی، امکان تفکیک بصری بخش‌های مختلف در یک محیط را بدون محرومیت از نور طبیعی، فراهم می‌کنند. این فناوری در پروژه‌های اداری، بیمارستانی، تجاری و مسکونی، راهکاری مدرن و بهینه است که کارایی و زیبایی را همزمان با هم ارائه می‌دهد.

اجزای اصلی سیستم پارتیشن مات‌ شونده

هر سیستم پارتیشن مات‌شونده را از چند جزء کلیدی می‌سازند که هر یک در عملکرد پارتیشن، کنترل و پایداری آن نقش موثر دارد. شناخت این اجزا برای طراحی دقیق‌تر و نصب و نگهداری مؤثرتر، لازم و کمک‌کننده است.

شیشه هوشمند  (Smart Glass Panel)

هسته اصلی یک اسمارت پارتیشن، پنل شیشه‌ای آن است که فناوری مات‌شونده را در آن تعبیه می‌کنند. بسته به نوع فناوری  PDLC، SPD  یا الکتروکرومیک، این پنل(Smart Glass Panel)  می‌تواند به ‌صورت یکپارچه ساخته ‌شده یا از طریق فیلم‌های هوشمند به شیشه سکوریت اضافه شده باشد. ابعاد، ضخامت، ضریب انتقال نور و خواص ایزولاسیون صوتی هم از جمله پارامترهایی هستند که باید در مرحله طراحی شیشه مورد توجه قرار گیرند. معمولاً در پارتیشن دوجداره هوشمند یا سایر مدل‌های مات‌شونده، از شیشه لمینت دو یا سه لایه با ویژگی‌های ضد UV و ضد ضربه استفاده می‌کنند.

کنترلر و درایور ولتاژ

هر فناوری مات‌کننده نیاز به محدوده ولتاژ مشخصی دارد. برای مثال، پنل‌های PDLC با ولتاژ متناوب (AC) حدود 60 تا 110 ولت کار می‌کنند. کنترلر و درایور ولتاژ، وظیفه تبدیل ولتاژ شهری به ولتاژ مورد نیاز برای پنل را بر عهده دارد و اغلب به شکل توکار یا در باکس‌های دیواری نصب می‌شود. کنترلرهای مجهز به محافظ جریان و فیوز داخلی برای جلوگیری از آسیب به شیشه، در ارجحیت قرار دارند.

سیستم کنترل هوشمند

این بخش از پارتیشن شیشه‌ای مات‌شونده امکان فعال و غیر فعال کردن حالت شفاف یا مات را فراهم می‌کند. کنترل می‌تواند به شکل یک کلید مکانیکی، ریموت بی‌سیم، پنل لمسی یا اپلیکیشن موبایل باشد. در بعضی از موارد، حتی مدل‌های با قابلیت اتصال به سیستم مدیریت ساختمان (BMS) هم وجود دارند. در پروژه‌های پیشرفته مثل پارتیشن‌بندی هلدینگ‌های بزرگ، این سیستم را به سنسور نور، تایمر یا فرمان صوتی متصل می‌کنند تا عملکرد کاملاً خودکار داشته باشد.

سیم‌کشی پارتیشن مات‌ شونده

برخلاف پارتیشن تک جداره یا دوجداره معمولی، پارتیشن‌های هوشمند به کابل‌کشی دقیق با سیم‌های مخصوص با مقاومت حرارتی نیاز دارند. این سیم‌ها معمولاً در حاشیه پروفیل آلومینیومی یا زیر کف‌سازی مخفی می‌شوند تا قابل مشاهده نباشند و به زیبایی سازه لطمه نزنند. استاندارد بودن کابل‌ها از نظر ضخامت، روکش و اتصال زمین بسیار مهم است؛ چرا که نشت جریان الکتریسیته یا اتصالات غیراستاندارد باعث اختلال در عملکرد یا حتی آسیب به شیشه خواهد شد.

پروفیل و فریم نگهدارنده

فرقی نمی‌کند پارتیشن فریم لس را انتخاب کنید یا انواع پارتیشن فریم دار؛ برای نگهداری از پنل‌های شیشه‌ای و عبوردادن کابل‌ها و اتصالات نیاز به ساختار نگهدارنده دارید. طراحی این ساختار باید به‌گونه‌ای باشد که قابلیت دمونتاژ، عایق‌کاری حرارتی و دسترسی به تجهیزات الکتریکی داخل آن آسان باشد. فریم‌های استیل، آلومینیوم، قاب‌های مخفی و مدل‌های با پوشش پودری الکترواستاتیک ضدخش و ضدزنگ، رایج‌ترین ساختارهای نگهدانده در پارتیشن هوشمند هستند.

تمام اجزای پارتیشن هوشمند که معرفی کردیم، از اهمیت ویژه برخوردارند. بنابراین؛ در یک سیستم پارتیشن مات‌شونده حرفه‌ای، مهم است که در انتخاب این اجزا دقت زیادی صرف کنید تا علاوه بر سهولت در استفاده، بیشترین بازدهی و دوام را از آن‌ها بگیرید. تأمین و نصب پارتیشن مات‌شونده باید تحت نظارت متخصصین آشنا به الزامات الکتریکی و معماری داخلی انجام گیرد.

مزایای پارتیشن مات‌شونده

طراحی مدرن، روش‌های متعددی را برای تفکیک فضا پیشنهاد می‌دهد. در این میان، پارتیشن‌های مات‌شونده عملکردی به‌ مراتب هوشمندانه‌تر، سریع‌تر و انعطاف‌پذیرتر دارند و در مقایسه با پارتیشن‌های معمولی، پرده‌ها، شیشه‌های دودی یا شیشه سندبلاست، حرفه‌ای‌تر هستند. در ادامه، جدول مقایسه پارتیشن مات‌شونده در مقایسه با سایر جداکننده‌ها را مشاهده می‌کنید:

در حالی که در روش‌های سنتی جداسازی فضا، برای تغییر وضعیت نیازمند دخالت دستی و نصب ابزارهای جانبی مانند کرکره و برچسب و .. هستند که زمان زیادی می‌طلبد؛ پارتیشن‌های هوشمند امکان کنترل لحظه‌ای حریم خصوصی تنها با یک فرمان ساده (کلید، ریموت یا اپلیکیشن) را دارند. از سوی دیگر، این پارتیشن‌ها در فضاهای پررفت‌وآمد، بهداشتی‌تر هستند؛ چون سطح شیشه‌ای صاف و قابل ضدعفونی دارند.

جمع بندی

مدل‌های مختلف پارتیشن مات‌شونده، فناوری و طراحی هوشمند را یکجا ارائه داده و تجربه‌ای نو از انعطاف‌پذیری و کنترل تعامل با محیط رقم می‌زنند. انتخاب این سیستم‌ها، نشانه‌ای از آینده‌نگری و توجه به کیفیت معماری داخلی است. برای مشاوره تخصصی و نصب پارتیشن اداری، با تیم مهندسی گروه پیچ تماس بگیرید و از تجربه، تخصص و هنر تیم ما بهره‌مند شوید.